Većina religija se može proučavati kroz četiri osnovna odseka i njihovu prethodnicu.
Preanimizam, kako etnolozi nazivaju Vračanje – magiju, predhodilo je i stvorilo religiju. Ne pretpostavlja ni demone ni duše pokojnika, ono operiše samo sa onom neodrećenom duhovnom silom, koja je imanentna ljudima u celoj prirodi, a ta duhovna sila je mana a disciplina vere manaizam
1.Opšta animologija kao grana ili animizam kao verovanje, pri čemu je prvi oblik te religioznosti bio manizam. Manifestacioni oblici su bili kult predaka i kult prirode i u tom sklopu magijska praksa koja ih pratikoja ih prati kao sastavni deo svake relgije. Ukratko, animizam je takvo verovanje po kojem je celokupna stvarnost prožeta ili nastanjena duhovima ili dušama, i u izvesnom smislu ta je stvarnost zamišljenlja kao živa. Na prvom stepenu u manizmu, duhovna sila je impersonalna, ali prisutna u čitavoj prirodi.
2.Demonologija, kao višeg i u istorijskom smislu mlađeg sloja religioznosti, na kom se stupnju sada i priroda i čovek, ljudski svet posmatra kao inkarnacija demona, bezličnih oblika volšebnih bića, koja nastanjuju šume i vode, kamen i vasionu, ali i životinjski svet-zmija, vuk, petao, medved, kao i u samostalnom poluljudskom obliku, vampir, zmaj, karakondžula, vile. Smatra se netačna klasifikacija kao niža biće ili nižom mitologijom jel postoji zasebni viši stepe koji se zove mitologija.
3.Mitologija, kao viši i mlađi nivo istorijske artikulacije religije, na kome u većoj ili manjoj meri perzstiraju i svi raniji slojevi, i opšta duhovna animistička snaga, bezlična sila Mana, Orenda Vakan, kao i demonska obličja sa drugog nivoa. Mitologija se javlja kao sistem koji ne mora da je uvek i sasvim uobličen, on sadrži i niz mitskih likova, božanstava, heroja nadljudske snage, koji se diferenciraju u strogo ljudskom obliku. Manifesne forme ove religioznosti su Htonizam –bogovi donjeg sveta, i Solarno božanstvao – bogovi gornjeg sveta.
4.Otkrivena religija- hrišćanstvo, judaizam, islam, budizam kao najmlađi stupanj religijske individualizacije. Put od mane ide preko demonologije i mitologije kao formi poluljudskih i ljudskih božanskih likova, gde božanstva poprimaju ljudski oblik ali u mnoštvu bogova – Politeizam . U monoteističkim religijama biva okončan proces religijske individualizacije, pa se stvar završava u duhovnosti jedne božanske ličnosti Bog, Alah....
[uredi] Mitologije po regijama
[uredi] Afrika
Zulu mitologija
Egipatska Mitologija
[uredi] Azija
Budistička mitologija
Japanska mitologija
Kineska mitologija
Korejska mitologija
Indijska mitologija
[uredi] Australija i Okeanija
Malinizejska mitologija
Mikronezijska mitologija
Polinezijska mitologija
Mitologija Aboridžina
[uredi] Bliski istok
Arapska mitologija
Hrišćanska mitologija
Islamska mitologija
Sumerska mitologija
Jevrejska mitologija
[uredi] Evropa
Anglosaksonska mitologija
Engleska mitologija
Etrurska mitologija
Grčka mitologija
Keltska mitologija
Hrišćanska mitologija
Nemačka mitologija
Rimska mitologija
Slovenska mitologija
Nordijska mitologija
Religija i mitologija Starih Slovena
Srpska mitologija
Slovenska mitologija
[uredi] Severna Amerika
Američka mitologija
Navaho mitologija
[uredi] Srednja Amerika i Južna Amerika
Mitologija Azteka