| Ko je trenutno na forumu | Imamo 1 korisnika na forumu: 0 Registrovanih, 0 Skrivenih i 1 Gost
Nema
Najviše korisnika na forumu ikad bilo je 62 dana Novembar 9th 2024, 21:33
|
|
| | Vulkanizam |  |
| | | Autor | Poruka |
|---|
Neuhvatljiva
Moderator
  Broj poruka : 12661
Datum upisa : 24.11.2010
Godina : 37
Lokacija : Beograd
| | Naslov: Vulkanizam Mart 15th 2011, 05:16 | |
| Pod vulkanizmom se podrazumevaju sve pojave koje se odnose na stvaranje usijano-testave mase, tzv. magme u Zemljinoj unutrašnjosti, na njeno kretanje i izbijanje na površinu. Sve te pojave su posledica unutrašnje Zemljine toplote i vezane su za tektonske pokrete, odnosno pukotine nastale u toku tektonske aktivnosti. Mesta gde magma izbija na površinu Zemlje, nazivaju se vulkanima. Magma koja iz unutrašnjosti Zemlje dospeva na njenu površinu naziva se lava. Erupcija vulkana i zemljotresi su pojave koje nastaju kao posledice poremećaja u Zemljinoj kori - rasedanja i nabiranja.
Elementi vulkana
Vulkani predstavljaju krajnji domet kretanja magme od vulkanskih ognjišta, do izbijanja na površinu Zemlje. Izbijanje lave praćeno snažnim eksplozijama burnim izbacivanjem gasova i čvrstih masa, naziva se vulkanska erupcija. Otvori na vrhovima vulkana nazivaju se krateri ili grotla. Prečnik otvora je od 500 do 1000 metara.
Sav materijal koji se izbacuje iz kratera može se podeliti na:
1. Izlivni materijal - lava
Lava predstavlja gustu testavu masu koja se izliva iz kratera, teče niz strme strane kupe i hlađenjem formira vulkanske - lavine stene. Pri izlivanju lava ima temperaturu od 950 do 1300 ºC. U pogledu hemijskog sastava može biti kisela(sa visokim sadržajem SiO2), prelazna ili neutralna i bazična(sa malo SiO2). Kisele lave su testastije i kreću se brzinom od 5 km/čas, dok su bazične lave tečnije i kreću se brzinom od 20-30 km/čas. Posle izlivanja iz kratera, lava se brzo hladi po površini, pri čemu se obrazuje kora, dok se ispod kore dugo zadržava visoka temperatura. Pri izlivanju i oticanju, lava se nagomilava i stvara različite oblike: slivove, skladove i sl.
2. Eksplozivni materajal:
a) Gasovi i para - redovni pratioci vulkanskih erupcija. Od gasova su najčešći sumporvodonik, sumpordioksid, hlorovodonik, ugljendioksid, metan, azot, vodonik, kiseonik i dr. Kisela lava daje veće količine gasova, bazična znatno manje.
b) Vulkanska prašina i pepeo - česti pratioci vulkanskih erupcija. Zajedno sa peskom predstavljaju najsitnije čestice raspršene lave ili stena zidova kratera koje erupcija nosi. Ovaj materijal zajedno sa vodenom parom i gasovima leti visoko iznad vulkana i ponekad biva odnet daleko od samog vulkana. Njihovim cementovanjem nastaju stene - tufovi i tufiti.
c) Plovućac - vulkanski materijal nastao od kisele magme, koja prilikom izbijanja iz vulkana naglo ispušta gasove, na čijem mestu ostaju šupljine. Plovućac je sunđerastog oblika. Lak je i može da pliva na vodi.
d) Vulkanske bombe - komadi lave nalik na krušku, bombu i slične predmete. Izbacivanjem iz kratera raspršeni i raskomadani materijal zadobija različite oblike.
e) Vulkanske zgure - grudve lave naglo ohlađene poslije izbacivanja iz kratera.
Vulkanski oblici reljefa
Izbijanje magme kroz krater može biti tiho, ali i u vidu eksplozija i snažnih erupcija. U prvom slučaju magma se tiho razliva oko kratera i formira razne platoe i vulkanske ploče. U drugom slučaju, pri pojavi erupcija, raspršeni vulkanski materijal leti visoko iznad kratera, ponekad i nekoliko kilometara u visinu. Izbačeni materijal se često vraća u krater, a većim delom deponuje oko kratera.
Prema putu i konsolidaciji magme, treba razlikovati površinske i podzemne oblike magmatizma.
Površinski oblici
Mar ili nek predstavlja embrionalni oblik vulkana, koji je nastao za vreme jedne erupcije, bez izlivanja lave. Mada se javlja i u aktivnim i u ugašenim vulkanskim predelima, potpuno je nezavisan od tektonske strukture svoje okoline. Mar je levkasto ili cilindrično udubljenje, koje je u vlažnom klimatu obično ispunjeno vodom i preobraćeno u jezero. Oko tog udubljenja, čija se širina kreće od nekoliko desetina metara do više od 2 km, obično nema vulkanskog materijala. Marovi se javljaju u većem broju u vulkanskim oblastima Švapskog Alba(Nemačka), Ajfela i Overnja(Francuska), u srednjoj Italiji, Južnoj Africi, Sibiru i dr. Pošto se u očvrsloj masi u njihovim kraterima često nalaze dijamanti i drugo drago kamenje, nazivaju se "dijamantska ognjišta". | |
| | | | Neuhvatljiva
Moderator
Broj poruka : 12661
Datum upisa : 24.11.2010
Godina : 37
Lokacija : Beograd
| | Naslov: Re: Vulkanizam Mart 15th 2011, 05:26 | |
| Etna
Etna (Mongibeddu na sicilijanskom, Mongibello na talijanskom) je aktivni vulkan u Italiji koji se nalazi na istočnoj obali Sicilije blizu Messine.
Etna je najviši vulkan u Evropi, koji se izdiže na 3.320 metara nadmorske visine, i pokriva područje od 1.190 km 2. Na padinama Etne nalazi se plodno vulkansko tlo, koje stanovnici koriste. Iako je često aktivan, vulkan i nije toliko opasan.
Etna je najverovatnije nastala pre oko milion godina erupcijom ispod mora. Pre oko 35.000 godina Etna je ispuštala velike količine lave, te su se ostaci pepela mogli naći i oko Rima, 800 km severno. Najveća erupcija u zadnjih 1000 godina desila se 1669. g. kada je izbačeno otprilike 830,000,000 m³ lave. Na južnim obroncima planine pojavljivali su se i jaki zemljotresi. Potpuno je uništen zapadni deo grada Catanie. Najveće erupcije u zadnjih sto godina bile su 1928., 1949., 1971., 1983., 1992. i 2004. godine.
Ime najverovatnije potiče od grčkog etna što znači gorim. Zbog česte aktivnosti bila je idealna za antičke pisce koji su je smatrali delom bogova. | |
| | | | Neuhvatljiva
Moderator
Broj poruka : 12661
Datum upisa : 24.11.2010
Godina : 37
Lokacija : Beograd
| | | | | Sponsored content
| | Naslov: Re: Vulkanizam | |
| |
| | | | | | Vulkanizam | |
|
| | Dozvole ovog foruma: | Ne možete odgovarati na teme u ovom forumu
| |
| |
| |
