Arheologija

Arheologija je naučno studiranje ostataka ljudskih civilizacija i kultura. Arheolozi istražuju život prvih ljudi razmatrajući objekte koje su ovi ostavili iza sebe. Takvi objekti uključuju zgrade, umetnička dela, alatke, kosti.
Arheologija je jedna od nauka koje se stalno usavršavaju. Arheolozi koriste raznovrsne tehnike da bi sakupili što više podataka i da bi mesta ili predmete istraživanja proučili što više je to moguće.

Arheoloških lokaliteta ima širom Zemlje, pa i u Srbiji jako puno.

SINGIDUNUM

Naselje nije bilo trajnog karaktera pa su Skordijska plemena u III veku pre nove ere osnovala Singidunum. Postoje sumnje da su Singidunum osnovali Kelti ili plemena koja su nastala mešanjem Kelta i Tračana, ali to nije dokazano. Naselje je osnovano kao strateško utvrđenje na ušću dveju reka. Ime sigidun prvi put se pominje 279. godine pre nove ere. Nastavak „dun” je keltskog porekla i preveden znači naselje, ostaci antičkog Singidunuma vidljivi su na zidinama.....ograda ili utvrđenje.

Reč „dun” se pominje i u imenu grada Londona (Lundun). Za reč „singi” postoji više tumačenja, od koji su 2 naprihvatljivija. Jedno je da reč znači krug, zbog oblika utvrđenja, a drugo je da su pre Skrodijaca ovaj prostor naseljavala tračka plemena Singi. Tragovi koji govore o ovom vremenu gotovo da ne postoje, osim grobnica ratnika u kojima su pronađeni vredni predmeti. Ovo je i razumljivo ako se uzme u obzir da je Singidunum rušen do temelja i obnavljan iz pepela ravno 38 puta! Usled velikih borbi i pokušaja da stabilizuju ovo područje, Rimljani su prvo počeli da osvajaju okolinu Singiduna tokom I veka pre nove ere. Ratovi koji su vodili trajali su sve do organizovanja ovih prostora u Meziju 6. Singidunum
Rimski bunar.......godine pre nove ere. Ta godina se uzima kao godina kada je ime Singiduna romanizovano u Singidunum.

Singidunum je postao jedan od najvažnijih naselja Mezije, jer se nalazio na pola puta između Sirmium-a i Viminaciuma, koji su po značaju i veličini prevazilazili tadašnji Singidunum. Takođe prekoputa se nalazio i Taurunum u Panoniji. Zbog izgradnje via Militars-a, Singidunum postaje važno strategijsko mesto za Rimljane. Svoj najveći vrhunac Singidunum dostiže dolaskom Legije IV Flavije 86. godine. Ova legija izgradila je kvadratni kastrum, koji se nalazio u sadašnjem Gornjem gradu Kalemegdana. Kastrum je na početku bio opasan zemljanim nasipima.

Nekada je ceo Singidunum bio napravljen od belog kamena, koji je kasnije zamenjen ciglom...ali je ubrzo utvrđen kamenim zidovima, čiji se ostaci danas mogu videti na današnjem severoistočnom delu Gornjeg grada. Legija je takođe izgradila i most preko Save radi povezivanja sa Taurunumom. Tadašnja legija brojala je 6000 ljudi i bila je važan odbrambeni faktor u ratu i napadima od strane Dačana. Kako bi povećali važnost Singidunuma, Rimljani su izgradili naselje za veterane legije pored tvrđave. Vremenom je ovo naselje prošireno do veličine grada. Grad je imao pravougaonu osnovu, a njegove ulice su se sekle pod pravim uglom.Neke osnove urbanih elemenata sačuvane su i dan danas, što se vidi po položaju ulica Uzun Mirkove, Dušanove i Kralja Petra I. Studentski trg je bio rimski forum, okružen termama ( koje su otkrivene tek posle 1970. godine). Orijentaciju koju su postavili Rimljani grad je sačuvao i dan danas. Drugi ostaci rimske kulture kao što su grobnice, spomenici, skulpture, keramika i novčići pronalaženi su u okolini Beograda. Status Municipijuma dobija od cara Hadrijana polovinom II veka. Kako je moć Rimljana slabila tako je položaj Singidunuma dobijao na značaju. Prvi udar doživljava nako propasti provincije Dakije, jer je njegov položaj bio na granici sa Dakijom. Singidunum je bio poslednji stub odbrane od nadolazećih Varvara. Prilikom podele rimskog carstva 395. godine, Singidunum se nalazi na granici Vizantije, odnosno Istočnog rimskog carstva. Singidunum su tokom V i VI veka naizmenično osvajali Huni, Sarmati, Istočni Goti, Gepidi, Vizantija i Avari. Pod konačnu vlast Vizantije potpada 566. godine, sve dok ga nisu osvojila slovenska plemena 630. godine. U tom vremenu grad nije imao važnost kao pogranično utvrđenje, a Avari i Sloveni koji su dominirali područjem su ga uveliko ignorisali.

U do sada poznatim spisima papa Jovan VIII pisao je 16. aprila 876. godine bugarskom knezu Borisu Mihajlu, o belom gradu ybog boje kamenja od kojeg je napravljen. Ovo ime nosi i danas, i glavni grad Srbije Beograd jedan je od najstarijih gradova Evrope.

Lepenski vir

Lepenski vir je mezolitsko i neolitsko nalazište na desnoj obali Dunava u Đerdapskoj klisuri, istočna Srbija. Središte je jedne od najznačajnijih i najsloženijih pretpovijesnih kultura, koja je nazvana po dunavskom viru — „Lepenski vir.“ Na tom lokalitetu nastala su jedna od prvih sela u Europi, otprilike između 6000. i 5000. godine prije nove ere. Ljudi su naselili te prostore jer je ondje uvijek bilo mnogo ribe, pa su se tako mogli nastaniti na jednom mjestu tokom cijele godine.
Glavni voditelj istraživanja ovog lokaliteta bio je profesor Dr Dragoslav Srejović, poznati arheolog, akademik i profesor Sveučilišta u Beogradu. Kultura Lepenskog vira rasprostire se duž Đerdapa na lokalitetima: Lepenski vir, Vlasac, Razvrata, Ikoana, Hajdučka vodenica, Alibeg, Padina.